Documental desde Cataluña

Abundando nas posibilidades do cine de non ficción elaborado desde Cataluña, Realidad y creación en el cine de no ficción, de Casimiro Torreiro (Cátedra, 2010), eríxese a partir da fortuna de contar con varias figuras canónicas naturais ou afincadas no lugar (Jordá, Esteva, Portabella, Guerin, Mercedes Álvarez, Lacuesta ou Huerga) que dan lugar a excelentes iniciativas formativas (os master universitarios da Pompeu ou da Autónoma de Barcelona) derivadas en festivais e agrupacións de traballos (Heterodocsias, D-Xenerados) ou publicacións específicas (Blogs & Docs).

Son varios os factores que determinan a distinción histórica asentada: as pisadas dunha tradición pasada, entre as que compre destacar a existencia nos anos 60 da Escola de Barcelona e as propias prácticas documentais na transición co engadido de Soler ou Herralde; a presenza da televisión, unha canle autonómica máis sagaz e comprometida ou os custos de produción progresivamente inferiores que explican a eclosión de materiais, exemplificado na filmografía que exerce de colofón desta obra.

Cátedra segue coa súa traxectoria emblemática dentro do páramo da edición cinematográfica, realzada polo interese dunha proposta ben delimitada –mesmo no tratamento territorial, aberto– que cobre todos os aspectos mediante unha nómina de investigadores e cuestións tan impecable como completa, aínda que non deixa de resultar estraño que a descrición dunha experiencia profesionalmente tan coñecida deveña en perspectivas únicas, explicadas polos propios protagonistas.

O mellor, o descubrimento dunha produción periférica e independente usualmente oculta, incluso autoxestionaria nun intre en que o abaratamento de custos non estaba tan sobrevalorado.

José Manuel Sande. Publicado en Xornal de Galicia o 12 de marzo de 2011