2014 (Carla Andrade, 2013)

Carla Andrade aceptou o desafío de facernos este ano a postal de Nadal. Que vivades un 2014 cheo de felicidade. Paz e humor!

Cine y Jazz

“Un libro extraordinario en el panorama mundial que desglosa mediante múltiples entradas descriptivas ordenadas alfabéticamente la relación entre cine y jazz desde comienzos del siglo XX hasta la actualidad, tras un prólogo donde se describe la evolución estético-cronológica de estas dos expresiones artísticas que alcanzaron la respetabilidad cultural al unísono”.

O texto da contracapa describe, con certo exceso na loanza, as características do vistoso libro publicado por Cátedra, Cine y Jazz, con autoría do coñecido historiador cinematográfico Carlos Aguilar. Un volume esplendidamente editado, inzado de ilustracións e cunha aparencia elegante que o converte en desexábel a primeira vista; o agasallo perfecto para colocar enriba da mesa de metacrilato do salón. Se é innegábel a fermosura do continente, resulta máis decepcionante o contido, empezando polo prólogo, que pasea con espírito lixeiro e apresurado polas numerosas conexións entre o jazz e o cinema. Nesas páxinas apúntanse referencias de enorme interese que merecerían ser comentadas devagariño máis adiante. Cítase, como non, Aleluia de King Vidor para precisar a seguir que é común ignorar “la modesta producción independiente Hearts in Dixie” de Paul Sloane, que, infelizmente, non merecerá ficha específica no (exhaustivo) dicionario que dá corpo ao libro. Tampouco ten artigo propio a curta de Dudley Murphy Black and Tan (con Duke Ellington), mais si, por exemplo, Memorias del ángel caído de Fernando Cámara e David Alonso, coa escusa de que hai unha actuación de jazz rodada na sala Clamores, ou Todas las canciones hablan de mí, cuxa banda sonora serve para meterlle o dedo no ollo, sen moita necesidade, a Jonás Trueba, ao cualificar o filme de “poco sorprendente, más bien artificioso y no muy conseguido” [1]. De feito, o empeño en citar certos títulos parece responder unicamente ao desexo do autor de expresar o seu desprezo polos mesmos. Así sucede con Estrada perdida (“narcisismo de autor tan hueco como estéril, apto solo para los convencidos y/o incondicionales del sobrevalorado David Lynch”), The James Dean Story (“pretencioso y artificial, delata a menudo, para mal, la autoría de un cineasta tan sobrevalorado como Robert Altman”) ou Lenny (“cuyas ambiciones superan la capacidad de Bob Fosse, soberbio coreógrafo pero limitado realizador”).

Inevitábel era a inclusión de películas esenciais ao tema do libro, mais non por iso escapan da mala uva do autor. Shadows de John Cassavettes, con música de Charles Mingus, “ha envejecido mal y resulta de dudosa eficacia en su espontaneísmo excesivo, monótono y más bien autoindulgente”. Les mademoiselles de Rochefort de Jacques Demy é un “decepcionante intento de prolongar la singular cualidad de la película previa de su autor, la genial Los paraguas de Cherburgo”, e da “decepción” non se salva nin sequera Michel Legrand. The Sting amosa un “registro ligero de comedia policiaca puramente comercial, repleto de trucos de guión, sobrecargado respecto a vestuario y ambientación y sin mayor interés”. Máis xeneroso é coa obra de Manuel Iborra (Orquestra Club Virginia é “sorprendente y muy estimable”, Pepe Guindo a súa “obra maestra”, “atípica y admirable, brillante y modesta por igual”) e sobre todo Jesús Franco; con actores coma Andy García (“una de las mayores estrellas latinas de Hollywood en los últimos decenios”) ou con títulos coma La leggenda del pianista sull'oceano do experimentado reposteiro Giuseppe Tornatore. Filias e fobias acumuladas de maneira caprichosa ao longo de case catrocentas páxinas, iso si -déixenme que insista- moi bonitas.

Martin Pawley

Nota:
[1] Curiosamente, non se destaca a pegada do jazz na filmografía de Pedro Almodóvar: Gil Evans & Miles Davis en Tacones lejanos, Xavier Cugat en Kika, Sidney Bechet en La piel que habito ou Luiz Bonfá en Los amantes pasajeros, ademais dos xiros jazzísticos non precisamente inusuais na música de Alberto Iglesias.

Proxecto NIMBOS: Alfa i Omega (Otto Roca, 2013)

Curtametraxe de Otto Roca para o Proxecto NIMBOS, serie de filmes inspirados nos poemas do libro Nimbos de Xosé María Díaz Castro, autor homenaxeado no Día das Letras Galegas 2014.

Alfa i Omega

Foi o comezo do tempo un berro de sede dende a lus.
A vocación do mundo é subir antre cadabres por un camiño de sede e lusquefús.
A espranza do mundo é o amor consumido de sede na consumación da crus.
A fin suprema do tempo é un estalido de groria na lus.

Nimbos, Xosé María Díaz Castro.
Poema reproducido da edición bilingüe publicada en 1982 por Editora Nacional, con supervisión e tradución ao castelán do autor.

Bases do II Premio Acto de Primavera ao mellor filme galego de 2013

1. O premio Acto de Primavera, con carácter anual, pretende salientar o bo momento creativo do cinema galego e, ao mesmo tempo, converterse en punto de encontro da crítica e a información cinematográfica do país.

2. Para a elección do mellor filme galego de 2013 tomaremos en consideración os filmes dirixidos por un autor galego, ou que conten cunha clara produción maioritaria galega. Quedan expresamente excluídas as obras producidas para a televisión (series, TV-movies).

3. Poderán ser escollidos unicamente aqueles filmes que tiveran ao longo de 2013 a súa primeira exhibición pública oficial, sexa onde for (festivais, filmotecas ou salas comerciais). Fican, pois, descartados os traballos que malia seren exhibidos en pantallas galegas en 2013 xa tiveron a súa estrea oficial en anos anteriores. Calquera filme que non verifique esta condición será excluído, previo aviso á persoa que votou por el. As dúbidas sobre a data de estrea dos filmes poderán ser consultadas e/ou debatidas cos promotores do premio (colectivo Acto de Primavera). Non obstante, como hai obras realizadas tras o 14 de decembro de 2012, data de resolución do I Premio Acto de Primavera, aceptamos para a segunda edición eses filmes que viron a luz nese período de desfase.

4. Poderá ser escollido calquera filme independentemente da súa duración, formato de rodaxe e exhibición, etc. Incluímos, pois, longas, curtas e mediometraxes.

5. Os críticos e xornalistas consultados elixirán até un máximo de cinco títulos, por orde de preferencia. O filme favorito levará 5 puntos, o segundo 4 e así até o último dos cinco, que levará 1. En caso de que non se complete a listaxe de cinco filmes a asignación farase igualmente dende a máxima puntuación, 5 puntos, e logo en sentido descendente. É dicir, se alguén elixe só tres filmes, os puntos que levarán serán 5, 4 e 3. Non se aceptarán votacións que non indiquen orde de preferencia.

6. Ninguén poderá votar por filmes cos que estea directamente vinculado en labores que afecten de xeito claro á súa creación (dirección, produción, guión, interpretación, fotografía, montaxe, música, etc).

7. As votacións individuais e o cómputo global final serán publicadas no blog Acto de Primavera

8. As persoas consultadas deberán enviar os seus votos por correo electrónico ao enderezo: actodeprimavera@gmail.com

O prazo remata o 5 xaneiro de 2014 ás 14:59.

Galicia, 20 de decembro de 2013

Cinema galego 2013

Partimos do aviso de que neste texto ninguén agarde atopar un inventario exhaustivo da produción cinematográfica de Galicia no ano 2013. Malia que somos conscientes das posibles ausencias convén botar a vista atrás e facer un repaso ao que se chegou a estrear no ano que estamos a punto de finalizar. Moitos pensarán que foi un ano de crise mais aínda notamos certa inercia do pasado xa que viñeron á luz títulos onde a súa semente procede de anos anteriores. Sería interesante saber o que se semeou este ano para ver como será o futuro, mais este tema o adiaremos para unha mellor ocasión.

Comezamos o repaso cos dous títulos máis ecoados neste ano pola súa participación nunha chea de festivais: Costa da Morte e O quinto evanxeo de Gaspar Hauser. Uns proxectos xurdidos das maltratadas axudas de talento e que contaron co paraugas da produtora Zeitun Films, a única produtora galega interesada nos novos creadores e, en definitiva, nun cinema diferente. Outros filmes que tiveron andaina por festivais foron El triste olor de la carne, O ouro do tempo e El árbol magnético. Mais outro título que causou un forte impacto a varios niveis foi Vidaextra, un empeño case persoal ao nivel d´A realidade, Une histoire seule ou de Tilda e Jean. E por medio do crowfounding materializouse outra produción independente: Nueve olas. Noutro lado da balanza atópase as apostas claramente comerciais como Somos gente honrada de Vaca Filmes. A medio camiño ficaron outras producións como Inevitable ou El pequeño mago. No campo do documental destaca o amplo continxente de documentais sobre a memoria como Desde dentro do corazón ata A fazaña da liberdade. Outro apartado nos documentais é a temática social, como acontece en Entreparadas, ou a revisionista dentro do biopic, como é Toñito Blanco: so, perdido e vicioso.

Porén, a produción de curtametraxes estase a resentir en exceso. Os directores ao meterse na epopea dunha produción decántanse por un formato máis longo que curto. Non obstante contamos con proxectos teimudos como Flores para Amalia e La carne cruda. Tamén vemos como existe certo éxodo e directores que buscan fóra como materializar os seus proxectos: Calquera infinito é posible, Mr. Bear ou Unicornio Blood. Outros que viven no “exilio” exploran a súa condición de emigrante en Pettring ou en Acto de inverno. Outra vía da curtametraxe é a súa comuñón coa vontade expositiva como La imagen arde e Fomos ficando sós. Por último sinalar as curtas que xa comezan chegar ao abeiro do Proxecto Nimbos, onde, outra vez, se demostra a elevada xenerosidade dos cineastas.

Mais ou menos este é o repaso do cinema galego no 2013. Agora escoitaremos aos críticos para que valoren a colleita deste ano e resolveremos a quen se lle concede o Premio Acto de Primavera 2013.

Xurxo González

Lisboa

Fun a Lisboa por vez primeira na adolescencia e non volvín a ela até 2007, con ocasión do meu primeiro Indielisboa. Ao festival viaxei nun avión pequerrecho de Portugalia -agora TAP-, un de hélice de menos de vinte prazas, case un autocarro con ás. Facíase así aínda máis pracenteira a chegada a un aeroporto que, ao estar tan perto da cidade, obriga a paseala dende o ceo xusto antes de tomar terra: o meu namoramento naceu xa nas alturas.

Aqueles días en Lisboa morei nunha pensión no Bairro Alto, que non é mal bairro para empezar. Foi poñer un pé na rúa e camiñar pola Misericordia baixo un sol de abril e ter unha sensación instantánea de ledicia. O Indie, festival modélico, serviu -e servirá- de escusa para voltar a Lisboa cada primavera, e aquela ledicia primeira non fixo máis que medrar. Gústame estar alá. Tamén visitar os seus espazos emblemáticos e facer todas as cousas que facemos os turistas -quero pensar que eu alí xa non o son, ou non de todo-, mais, sobre todo, gústame estar. Estar, ademais, en boa compaña. Agora cando vou a Lisboa experimento unha feliz frustración: non consigo ver a todos os amigos. Non me dá o tempo.

Entre tanto foron acumulándose experiencias. Lisboa é, tamén, unha noite na Mesa dos Frades co incansábel João Botelho (actuaba Carminho), un concerto de Lou Reed, un picnic de aniversario no Jardim da Tapada das Necessidades, un partido do Benfica na casa do Miguel, un show do Gonçalo Gonçalves no Chapitô, dous ou tres paseos en barco polo Tejo, un encontro casual con Mia Couto nunha libraría, un programa de radio na RDP-África co Rogério Gomes, un almoço no Cais do Sodré co Carloto, un jantar sublime coa Graça Castanheira, un copo á noite co Pedro Peralta, unha manifestación do 25 de abril, un debate sobre cinema e ciencia que inventou a Joana e unha conferencia de Pedro Russo. E, ademais, ducias e ducias de filmes de cineastas que admiro e aprezo.

Renuncio, pois, a ser obxectivo. A última vez que vin Lisboa coincidín no voo con David Pintor; decateime no bus que nos levaba á terminal, mais non me decidín a presentarme. Fixen mal: tería sido xenial compartir con el un café nalgún dos espazos que inspiraron o fermoso álbum que vén de editar Kalandraka. Sería outra bonita experiencia, compartir Lisboa con alguén que a quere debuxar. David pinta unha cidade necesariamente luminosa que exhibe o encanto melancólico dos tranvías, mais consegue afastarse do espírito das guías de viaxe para amosar unha Lisboa real e fabulosa a un tempo, con tendais da roupa nas ventás e sardiñas a voaren libremente polas páxinas. É fácil recoñecerse nese álter ego do autor que debuxa nunha terraza, pasea por calellas empedradas ou descansa nun banco nun miradoiro con vistas ao río. Nas ilustracións de David Pintor cada lector atopará as pegadas da súa propia Lisboa e irá incorporando ao libro -así debe ser sempre- os sitios, sons, músicas e sabores que a memoria lle traia, que para min son moitos. O dito, non podo -nin quero- ser obxectivo.

Martin Pawley

E agora? Lembra-me: a sinceridade fermosa da nudez

por Miguel Castelo

O Centro Galego de Artes da Imaxe inclúe na súa programación cinematográfica de novembro e decembro, en colaboración co Festival de Cine Europeo de Sevilla, a portuguesa Agência da Curta Metragem (Vila do Conde) e CulturArts-Filmoteca de Valencia, un ciclo sobre a produción portuguesa máis recente. Como adoita acontecer, as expectativas non defraudan: o cinema portugués segue a mostrar unha vitalidade, unha inventiva e uns logros artísticos fóra do común, que a consolidan como a máis renovadora e interesante das cinematografías europeas e unha das máis importantes do mundo.

E se cadra, entre os filmes que un puido ver -Centro histórico, nomeadamente o episodio de Víctor Erice, Terra de ninguém (Salomé Lamas), O fantasma do Novais (Margarida Gil), Vamos tocar todos juntos para ouvirmos melhor (Tiago Pereira), Torres e cometas (Gonçalo Tocha), A vingança de uma mulher (Rita Azevedo), O Gebo e a Sombra (Manoel de Oliveira)-, sexa E agora? Lembra-me o que máis salienta pola súa singularidade. Aínda que ben pensado non é este o cualificativo que mellor acae aquí, dada a tamén singularidade dos citados. Digamos, logo, que este é o que máis me convidou a enzarapallar unhas letras. Talvez, pola auténtica emotividade que destila, polo que de testamentario conteñen a pregunta e a solicitude do seu título, pola evidencia de non se tratar dunha ficción.

Enunciado en primeira persoa e sen renunciar a diversos tempos retrospectivos, céntrase E agora? Lembra-me no decorrer do presente do seu realizador, Joaquim Pinto, recoñecido operador de son, alén das fronteiras do seu país. “Uma reflexão sobre o tempo e a memoria * a sobrevivência para além do expectável * a dissensão e o amor absoluto * O caderno de apontamentos de um ano de ensaios clínicos con drogas tóxicas.” Estas frases que, en sobreimpresión, aparecendo e desaparecendo, se suceden ao comezo da fita, definen e anticipan de modo claro e preciso a historia que imos contemplar.

Arredor de vinte anos afectado polos virus VIH e VHC, Pinto loita arreo pola supervivencia, someténdose mesmo a estudos e probas con fármacos en período de experimentación, ao tempo que con normalidade, dentro das súas limitacións, leva adiante o seu proxecto vital coa asistencia do seu compañeiro sentimental, Nuno Leonel, co que tamén forma sociedade como pequenos empresarios agrícolas. E entre este presente de encontro coa vida rural, a natureza, de batalla coa SIDA e a Hepatite C, e o seu pasado cinematográfico e mesmo os anos da adolescencia decorre o relato autobiográfico do realizador. Mais alá do seu principal oficio de sonidista, que exerceu para unha grande parte dos directores do seu país e así mesmo para outros como Raúl Ruiz, Werner Schroeter e André Téchiné, Joaquim Pinto representa a figura do cineasta integral, coñecedor das outras funcións todas como ben demostra nesta súa cuarta longametraxe. As ficcións Uma pedra no bolso (1988), Onde bate o sol (1989) e Das tripas coração (1992), e varios documentais e curtametraxes posteriores, algunhas delas de animación, realizadas en colaboración co seu compañeiro de vida, constitúen os seus traballos como director, nos que como é habitual desempeña tamén outros cometidos. Como produtor, levou adiante Recordações da Casa Amarela (1989) e A Comédia de Deus (1995), de João Cesar Monteiro, e A idade maior (1991), de Teresa Villaverde, entre outros. Algunhas destas actividades e as amizades que delas naceron, tal que Claudio Martínez, Kurt Raab, Serge Daney, Derek Jarman, Manfred Salzgeber, algúns deles falecidos a causa da SIDA, son inevitabelmente motivo de relembranza e comentario no filme, como tamén o son outros cineastas, literatos e músicos admirados.

O tributo á amizade, a memoria do tempo e o seu inexorábel pasar, o presente como único e verdadeiro patrimonio da vivencia, a constante ameaza das epidemias, a crise que nos malla, a globalización e os seus efectos, o estimulante reencontro coa natureza… entretécense coas consecuencias puntuais da doenza e os efectos do seu agresivo tratamento. En off, axudado de fotografías, documentos diversos, retrospectivos materiais propios en S8 e outros filmes, por medio de soliloquios e diferentes situacións (inducidas, casuais e inesperadas), obtidas nun proceso de (auto)filmación cuase permanente no decurso de cada xornada, o cineasta vai trenzando o relato, facendo interactuar presente e pasado nun ir e vir, a través de asociacións de ideas, orixinando un continuo estado de sorpresa no espectador. E, lonxe de reivindicar a condición homosexual e os seus dereitos, de entoar traza algunha de lamento, de se ollar na miraxe da autocompaixón, Joaquim Pinto aborda calquera dos temas enunciados con sinxeleza e sinceridade, coa naturalidade propia de quen fala do que coñece, sen afectación, sen fachendear de nada, con lucidez e delicadeza extremas, mais tamén con atrevemento e coraxe, convertendo a súa exposición persoal, automostración de inusual dureza -nestes tempos de desenfreada competencia da impudicia e a desvergoña-, nun alentador discurso exemplar, ao tempo que constrúe un filme fermoso e conmovedor, que reborda afouteza e insólita valentía.

Proxecto NIMBOS: Ínsula (David Castro, 2013)

O espazo dunha habitación baleira entre o bater duns remos na auga.
Son da auga removida na escuridade.
Escoitase una barcaza a motor como punto de referencia fuxitivo ao tempo que aparece o texto do poema.

Curtametraxe de David Castro para o Proxecto NIMBOS, serie de filmes inspirados nos poemas do libro Nimbos de Xosé María Díaz Castro, autor homenaxeado no Día das Letras Galegas 2014.

Coma unha ínsua

Pro véu a noite derrubando todo!
I eu, sedento dunha áncora ou baía,
dinme a buscar teus cen perdidos nomes
pra te chamar, ouh nai, ouh ínsua miña!

Nimbos, Xosé María Díaz Castro.
Poema reproducido da edición bilingüe publicada en 1982 por Editora Nacional, con supervisión e tradución ao castelán do autor.

Proxecto NIMBOS: Terra sucada (DnL, 2013)

Curtametraxe de DnL para o Proxecto NIMBOS, serie de filmes inspirados nos poemas do libro Nimbos de Xosé María Díaz Castro, autor homenaxeado no Día das Letras Galegas 2014.

Terra sucada

Terra sucada, poemas
de cen versos na outonía!
Orballa na cal, no escuro
camiño de tantas vidas...

Ferve o gráu, pulo enterrado
da espranza, nena dormida.
Terra do céio arrincada!
Chora a terra desterrada,
terra arada, nai perdida.

Nimbos, Xosé María Díaz Castro.
Poema reproducido da edición bilingüe publicada en 1982 por Editora Nacional, con supervisión e tradución ao castelán do autor.

Adolescentes

por Alberte Pagán

Em novembro de 2010 Iago Martínez quijo abrir umha janela no CulturGal de Pontevedra e convocou umha série de cineastas para apresentarem a sua obra. Eu aproveitei para projectar a daquela inédita Eclipse. Na mesma jornada e na mesma sala Ángel Santos mostrou fragmentos da sua Adolescentes, rodada entre setembro e outubro e por aquel entom em processo de montage. Gostei do conceito, mas quando vim o primeiro plano chocou-me o tremer da cámara em mao (sempre tivem querência polos planos fixos): o projecto prestava-se para uns enquadres e composiçons elaborados desde umha cámara fixa no seu trípode. Assi lho comentei a Santos, que me respondeu que a ausência de trípode era umha escolha deliberada e igualitária: queria estar à altura das suas e dos seus retratados: se a gente nova que posa diante da cámara tem que aguantar estoicamente os dous minutos e meio que dura cada toma, tamém temos que sentir o aguante do cineasta mentres sujeita a cámara, as suas vacilaçons e a fortaleça do seu pulso (na realidade, o cineasta olha comodamente como o seu fotógrafo, Bertitxi, fai o esforço por el). Hoje, quando vejo a película rematada, nom podo concebê-la doutro jeito: efectivamente, a mobilidade da cámara é parte essencial da obra.

Adolescentes (2012, 63’) é 21 retratos de moços e moças que podem aparecer em solitário (como o primeiro e outros 4), em parelhas (como o derradeiro e outros 7), em trios (um par deles), quartetos (3), quintetos (2) ou septetos (o sétimo). Das 56 persoas retratadas 18 som mulheres e 38 homes. Cada plano dura dous minutos e meio e está separado do seguinte por celuloide branco e, nalgum caso, por images impressionadas que duram uns pouco fotogramas, tomas falsas e acidentais que Santos conserva bem para manter a integridade da bobina bem para conservar a textura original do celuloide. A película começa precisamente cumha destas tomas falsas, na que, brevemente, o retratado aparece recolhido por umha cámara rebelde que fai umha panorámica nom intencionada. De igual jeito o quarto plano começa cum subliminal contrapicado fixo das copas das árvores; e o seguinte cuns fotogramas abstractos.

Adolescentes é umha olhada directa e honesta à realidade, aos rapazes e raparigas e ao contexto urbano que os (des)acouga. A cámara abre-se ao mundo sem manipulaçom, curiosa e paciente como a dos Lumière e a de Warhol. Porém, a película tem um aquel de irreal e fantasmagórico que num princípio um nom sabe mui bem donde procede. Mas se prestamos atençom decataremo-nos de que é o som, e a sua ausência, o que nos desacouga. Santos nom conservou o som directo, senom que regressou com posterioridade aos mesmos espaços para gravar o ambiente sonoro, fidedigno ao espaço mas falso cos protagonistas. As e os retratados convivem pois cumha banda sonora que pertence às ruas e praças que habitam mas que nom lhes pertence, real e irreal ao mesmo tempo. Os débeis intentos de sincronizaçom (a música apagada dos auriculares no retrato 14, o repentino jorro da fonte no 12, umha pequena tos no 9) convivem cumha óbvia ausência sonora, situando a película num estranho limbo entre a realidade e a fantasmagoria.

Transiçom ao plano 4 de Adolescentes

O som, ademais, ajuda a estruturar os diferentes espaços nos que se reúne a juventude pontevedresa, essa meia dúzia de praças e galerias que se agrupam em secçons nom sempre facilmente identificáveis. Os retratos 11 e 12 estám claramente rodados no mesmo lugar: a fonte que cobra força tras a parelha de 11 reaparece subliminalmente num reflexo no cristal do bar de 12. Neste caso é o som do jorro o que nos chama a atençom sobre a sua presença visual. De igual jeito os planos 13, 14 e 15 pertencem à mesma seqüência: nos tres vemos, intuímos ou escoitamos a actividade de rapazes exercitando-se no monopatim, bem fora de campo bem em segundo termo. A mirada pendular do retratado do plano 13 cobra significado polo ruído dos monopatins, ruído que ao mesmo tempo ajuda a identificar as sombras reflectidas na polida pedra da fachada na que o moço se apoia. Há continuidade sonora co plano seguinte, no que vemos directamente, tras o retratado, os moços em monopatim. No plano 15, mais amplo, a parelha de retratados posa no meio da praça que serve de área esportiva. À direita podemos ver a fachada que servia de espelho dous planos atrás. E assi, pouco a pouco, com pequenos detalhes visuais e sonoros, podemos reconstruir a geografia urbana que emarca os retratos e que é à sua vez retratada.

Transiçom ao plano 17 de Adolescentes

A geografia urbana, pois, é tamém protagonista da película, através dos fundos da image, dos reflexos em fachadas e galerias, dos sons urbanos, da gente que passa por diante da cámara: o colectivo retratado nom está só senom que formam parte dum contexto e dumha sociedade. Os espaços, que tendem à permanência, arroupam e acolhem a mocidade retratada, por definiçom efémera. De feito, entre a rodage e a exibiçom os adolescentes retratados já deixárom de sê-lo (mas sempre o serám na película). É umha idade efémera imortalizada durantes esses tempos de espera em ruas e praças, essas juntanzas sem mais objectivo que o de estarem juntos ou como muito o de decidir “que fazemos hoje”. Som momentos de “nom fazer nada” igualmente efémeros, um fugitivo passar pola cidade que se encherá de novos moços e moças, sempre os mesmos e sempre cambiantes. A mesma cidade cambiará, por suposto, mais os seus ritmos som mais lentos. A actualidade política está indirectamente presente na camisola dum rapaz: “Noites abertas 2010” (plano 11), que alude à política juvenil do BNG, partido que governa o concelho.

Intuímos a inspiraçom de Andy Warhol, dos seus Screen Tests. Mas Santos evoca a sua obra por partida dobre no inesperado derradeiro retrato (essa “cançom desesperada” tras os “20 poemas de amor”): umha parelha heterosexual beija-se ante a cámara (e diante dum trinque de larpeiradas) num longo ósculo que lembra a Kiss. Mesmo o riso inicial da rapariga remete-nos aos sorrisos de Naomi Levine nos seus vários beijos na película de Warhol. Santos recupera, cum toque de humor, o áudio da cena, proveniente da tenda de chucherias: “¿Ya has probado? ¡Deliciosas palomitas!”

O uso de celuloide, material nobre analógico, choca fortemente cos hábitos digitais de criaçom de images dos próprios retratados; a duraçom e paciência das tomas contradize os usos de montage rápida das novas geraçons. É o passado olhando ao futuro.