por
Miguel Castelo
Unha
vez máis a combinación de filmes realizados por estudantes de 1º, 2º e
3º ciclo de Ensino Básico e alumnado de Ensino Secundario, nas áreas de
animación, ficción e documental, participantes no Festival de Vídeo
Escolar, e a celebración de obradoiros audiovisuais coa proxección de
filmes de temática escolar pertencentes a outras cinematografías, o foro
de opinión e debate baixo o epígrafe da Conferência Internacional, as
“masterclass” sobre as cuestións máis actuais que atinxen ao cinema, o
Concurso Olhares Frontais, a sesión de cinema no cárcere e a
presentación de libros e exposicións diversas constituíu o apretado
feixe da oferta cultural e cinematográfica da décimo sétima edición dos
Encontros Cinematográficos de Viana do Castelo que, organizados pola
Ao Norte, Associação de Produção e Animação Audiovisual, co apoio da Câmara Municipal, tiveron lugar entre o 2 e o 7 do presente mes de maio nesta cidade do norte portugués.
O
Festival de Vídeo Escolar, nas súas dúas modalidades de animación e
ficción, axuntou un total de trinta pezas da autoría de estudantes de 1º
e 2º de Ensino Básico e alumnado de Ensino Secundario, sendo máis
numerosos nos primeiros as de animación (doce títulos), e as de ficción
(dezaoito títulos) no segundo.
A sección
Trabalhos da Casa
ofreceu, dentro do apartado
Histórias na Praça, seis títulos, e no
apartado
Olhares do Real +
YEAD (Desenvolvemento Cultural para Público
Xoven Europeo), cinco e catro títulos, respectivamente, filmes todos
producidos e realizados no decurso da edición anterior. Ao tempo, levouse a cabo o workshop
Escolas Animadas, impartido por Graça Gomes, do Cineclube de Viseu.
Dentro
da sección
Escola e Cinema ofrecéronse, destinados a alumnos/as de
Ensino Secundario e Superior, os filmes
My Escape, de Elke Sasse,
Behemoth, de Zhao Liang, e
I, Daniel Blake, de Ken Loach, título este
último proxectado na xornada anterior, no marco do espazo
Cinema Dentro,
para os reclusos do Establecimento Prisional. E
Brothers of the Wind,
de Gerardo Olivares e Otmar Penker, e
Wadjda, de Haifaa Al-Mansour,
foron os títulos que dentro de
Escola e Cinema se ofreceron ao alumnado
de 2º e 3º ciclo, respectivamente.
Nas tribunas da sexta
edición da Conferência Internacional de Cinema, no seus dous apartados,
Cinema e Escola e
Cinema: Arte, Ciencia e Cultura, que coordina o doutor
José Ribeiro, da Universidade Federal de Goiás (Brasil) e do Centro de
Estudos das Migrações e das Relações Institucionais (CEMRI)-Universidade
Aberta (Portugal) presentáronse 13 e 26 comunicacións, respectivamente,
e así mesmo tivo lugar unha mesa redonda sobre
Cinema e Educação.
Olhares Frontais
“A
programação dos Olhares Frontais dos XVII Encontros de Cinema de Viana
procura promover articulações minuciosas centradas na lógica da presença
de filmes e a colaboração de investigadores, especialistas,
profisionais, alunos e profesores a través de uma privilegiada partilha
de conhecimento do meio cinematográfico, particularmente centrado no
cinema documental.” (Pedro Sena Nunes, Programador e Coordinador de
Olhares Frontais).
Edgar Pèra co seu filme
O espectador espantado,
André Gil Mata con
Como me apaixonei por Eva Ras, Cláudia Varejão con
Ama-San, e Luciana Fina con
Terceiro Andar, foron nesta ocasión os
cineastas convidados deste espazo, dentro do que así mesmo tivo lugar a
demostración comercial
Cinema e Televisão… porquê digital?, que levou a
cabo Carlos Alberto Henriques, e dúas espléndidas “masterclass”,
Cinema
Império. Propaganda colonial e censura no Estado Novo, impartida pola
investigadora Maria do Carmo Piçarra, e
Outros fazedores de cinema, a
cargo da historiadora brasileira Alice Fátima Martíns, cos adecuados
complementos a seguir das proxeccións dos filmes
Streets of early sorrow
/ Caminhos para a angustia, de Manuel Faria de Almeida, e
Monangambé,
de Sarah Maldoror, e de
Zagati, de Edu Felistoque, respectivamente.
Clausura,
de Mariana França e Gildo António, alumnos do Centro de Audiovisual de
São Bernardo do Campo, de São Paulo (Brasil) é o documental vencedor
absoluto dos premios PrimeirOlhar desta edición, á que concorreron 19
títulos. Este galardón concédese ao mellor filme documental realizado
por alumnos de escolas de Cine, Audiovisual e Comunicación da área
lusófona (Portugal, Galicia e países de fala portuguesa) e está dotado
en cada unha das súas modalidades con 1.000 euros. A curtametraxe
dobremente gañadora aborda, a través das declaracións de diversos
implicados entre os que está a propia realizadora, o tema da
bipolaridade, a esquizofrenia e os estados depresivos e a súa influencia
na creación artística. Tanto o xurado do premio oficial, integrado por
Alice Fátima Martins, da Universidade Federal de Goiás (Brasil), Carlos
Alberto Henriques, da empresa Colorize, e Carlos Campos Coelho, da
Escola Superior de Tecnologia de Abrantes, como o do xurado de
Cineclubes (que conceden conxuntamente a Federación Portuguesa de
Cineclubes e a Federación de Cineclubes de Galicia), nesta ocasión
formado por Rodrigo Francisco, do Cineclube de Viseu, Javier Rodríguez,
do Cineclube Dzine e Fernando López Pérez, do Cineclube Ádega, das
localidades pontevedresas de Lalín e Vilagarcía de Arousa,
respectivamente, deron en coincidir na importancia da relación próxima e
solidaria establecida polos realizadores cos seus entrevistados.
O
Concerto Live Cinema, coa proxección do filme
How to become nothing, de
Pedro Maia, con música en directo a cargo de The Legendary Tigerman
(Pablo Furtado) e manipulación de imaxe polo propio realizador, e a
performance audiovisual
Nan Collider, de António Rafael e João Martinho
Moura, constituíron a parte máis experimental dos Encontros, aos que se
lle puxo o punto final co derradeiro filme convidado,
Um sonho soberano,
de Gonçalo Guerra, un
bocadinho máis próximo da reportaxe de televisión
que do xénero documental.
A electricidade
entrou devagar nas vidas da xente -moitas casas galegas aínda
agardarían bastantes décadas por ela- e penetrou na cultura popular. De
forma parecida, a mediados de século hai outro adxectivo que se introduce
no vocabulario común: “atómico”. E desta volta o entusiasmo é pouco,
máis ben todo o contrario, e non sen razón: a humanidade viulle as
orellas ao lobo coas bombas de Hiroshima e Nagasaki, a demostración
práctica e brutal do poder destrutor da enerxía atómica domesticada polo
equipo científico do proxecto Manhattan, unha etapa fascinante da
historia da ciencia apenas retratada no cinema.
