Días de Nevada

De agosto de 2007 a xuño de 2008 o escritor Bernardo Atxaga viviu coa súa muller e fillas en Reno, atendendo o convite do Centre for Basque Studies da Universidade de Nevada. Da experiencia nace Días de Nevada, que vén sendo coma un blog -sublime- mais en papel, un libro-cóctel que mestura o relato ordenado e cronolóxico dos meses vividos nos Estados Unidos -as viaxes, os episodios cotiás, os primeiros pasos da campaña electoral de Barack Obama e Hillary Clinton, os sucesos tráxicos que trae a prensa- con reflexións, recordos persoais e exploracións narrativas como a que evoca a figura, fascinante e terríbel, do boxeador Paulino Uzcudun. O resultado é plenamente coherente co universo de Atxaga, que se mantén sempre vivo independentemente da carcasa que o envolve, sexa a da novela canónica de aventuras como na excepcional Sete casas en Francia, ou se, como acontece nesta, adopta unha pluralidade de formas que nos inducen a falar de hibridación de xéneros. Asombra, máis unha vez, a eficacia da prosa do guipuscoano, a súa habilidade para emocionar dende a contención, para dicir sen dicir, para crear ecos que van e volven: as mortes na familia, as xuntanzas, os desencontros, a magnificencia dunha natureza que escapa da comprensión humana, os animais (ameazadores, tamén inevitabelmente atraentes), a violencia e o mal (e o medo que provocan). En Días de Nevada fúndense a realidade e os soños, os feitos e as fábulas, o pasado e o presente, igual que na cabeza anciá da nai do escritor non hai outro "hoxe" que a distante adolescencia en Eibar. Non somos máis ca memoria; memoria, amor e compaixón, a mesma que leva a Sara, a filla, a chorar sen consolo polo destino fatal de King Kong: el facíao sen querer, e os outros, querendo, di. Unha frase que, por si soa, desvela a inmensa nobreza do autor.

Martin Pawley