venres, 10 de xuño de 2016

Na procura de públicos novos e novos realizadores

XVI Encontros Cinematográficos de Viana do Castelo 

Na procura de públicos novos e novos realizadores 

Por décimo sexta vez os Encontros Cinematográficos de Viana do Castelo volveron poñer en funcionamento a súa maquinaria co primordial obxectivo de dinamizar cinematograficamente o norte portugués. A esta causa dinamizadora, con esta e outras iniciativas, leva entregada AO NORTE, Associação de Produção e Animação Audiovisual, vinte e dous anos.
Os apartados estritamente cinematográficos que integran o programa dos Encontros están orientados ao alumnado de escolas de cine e de centros de ensino en xeral con interese no quefacer cinematográfico, no obxectivo de fomentar a aparición e desenvolvemento de novos realizadores e a formación de novos públicos, quen de se enfrontar ao cada vez máis desaforado torrente de estímulos audiovisuais de procedencia indiscriminada.

Olhares frontais
Olhares Frontais é a sección cinematográfica nuclear dos Encontros de Viana. Vinte e catro filmes -11 portugueses e 13 brasileiros- pertencentes a escolas de cine de Portugal e Brasil  -a Galiza non compareceu este ano á convocatoria- optaron dentro desta sección ao Prémio Primeiro Olhar (dotado con 1000 €), que o xuri integrado por Raquel Pacheco (docente e investigadora), Luis Duarte Ferro (arquitecto) e Tiago Porteiro (doutor en estudos teatrais) decidiu conceder a Becco do Cotovelo, de Eduardo Cunha e Pedro Cela (alumnos do curso de Comunicação Social, da Fundação Edson Queiroz, da Universidade de Fortaleza), retrato -se cadra unha miga exhaustivo- do bairro do mesmo nome, da cidade de Sobral, no estado de Ceará, ao nordés do Brasil. Este filme recibiu tamén o galardón do xuri de Cine-Clubes, composto por Elsa Cerqueira (docente e investigadora), Raquel Moreira (organizadora free-lance vinculada ao Festival de Vila do Conde) e Brais Moure (estudante de Comunicación Audiovisual na UDC, vinculado á Semana de Cine de Chantada). O primeiro dos xuris decidíu conceder tamén unha Menção Honrosa a Para lá do marão, de Jose Fernándes (alumno do mestrado en Realização Documental da Universidade Lusófona de Humanidades e Tecnologias, Docnomads), olhada elexíaca sobre a despoboación do rural.

Ensino básico e secundario
Alumnado de 1º e 2º Ciclo de Ensino Básico concorreu ao Prémio Acção 02!, nas modalidades de Animação e Ficção. Para a primeira superaron a selección cinco centros: Coimbra, Loures, Arouca, e Vila do Conde con dous. E catro fixérono na segunda: Paredes de Coura, Vila Nova de Famalição, e Madeira con dous.
Alumnado do 3º ciclo de Secundário optou ao Prémio Acção 02!. Á modalidade de Animação inscribíronse quince centros: Caldas da Rainha, Porto, Aveiro, Setúbal, Esposende, e Santa Maria da Feira, Vila do Conde e Coimbra, con dous, tres e cinco centros, respectivamente. O mesmo número participou na modalidade de Ficção, do seguinte modo: Vilanova de Gaia, Ponte de Barca, Arcos de Valdevez, Ponta Delgada, Instituto das Artes e da Imagem, Porto, e Albergaria-a-Velha, con dous, e Viana do Castelo e Faro, con tres.  
O xuri destes apartados estivo conformado por Alexandre Martíns (formador e realizador), Luzia Monteiro (docente) e Sérgio Nogueira (dinamizador e realizador), que decidiu conceder os galardóns do seguinte modo:
Prémio Ação02! (1º e 2º ciclo de Ensino Básico) para o Melhor Filme de Fição a O menino especial, realizado por alumnos da clase 3 DC, baixo a orientación da profesora Ivone Lima Machado, do Centro Escolar de Antas, do Agrupamento Escolas Camilo Castelo Branco, de Vila Nova de Famalicão.
Prémio Ação02! (1º e 2º ciclo) de Ensino Básico para o Melhor Filme de Animação a Remédio Marinho, realizado no ámbito dunha Oficina Animar, com alumnos de 4º ano, baixo a orientación da profesora Alice Eça, da Escola Básica de Areia, Árbore, de Vila do Conde.
Prémio Ação02! (3º ciclo de Ensino Básico) para o Melhor Filme de Animação a Abraço ecológico, realizado por alumnos do Clube MOVIMAGEM, da Escola Básica de Argoncilhe, do Agrupamento de Escolas de Argoncilhe, de Santa Maria da Feira.
Prémio Açao02! (Ensino Secundario) para o Melhor Filme de Animação a Os bravos do Mindelo, realizado no ámbito dunha Oficina Animar, con alumnos do Curso Vocacional de Expressões, Fotografia, Cinema de Animação e Vídeo da Escola EB 2, 3 D. Pedro IV - Mindelo de Vila do Conde.
Prémio Ação02! (Ensino Secundario) para o Melhor Filme de Ficção, a Estripas, realizado por alumnos do 2º ano, da clase D, do Curso de Comunicação Audiovisual da Escola Artística de Soares dos Reis, de Porto.

Histórias na Praza
Trabalhos de Casa 1, Histórias na Praza, apartado dedicado á análise e comentario das prácticas fílmicas realizadas na edición anterior, do que se encarga o realizador e profesor Pedro Sena Nunes, contou con cinco escolas participantes.
O Projecto Cinema Docnomads, Residência em Viana do Castelo, mestrado internacional de documentario, realizado coa colaboración das Universidades de Portugal, Hungria e Bélxica, contou nesta edición coa presenza de sete títulos.
Por segunda vez, os encontros vianenses levaron o cinema aos reclusos do cárcere municipal: Cinema dentro, así se chama este apartado, incluíu este ano o filme Terra Firme, de Emanuel Crialese. Logo da proxección, levouse a cabo un debate orientado por un membro da Amnistia Internacional.

Obradoiros e leccións maxistrais
Diferentes Workshops completaron este conxunto de proxeccións diversas.  Do filme documentario ao projecto teatral, do que se ocuparon Manuela Ferreira e Tiago Porteiro; "Stopmotion com Smartphone", "Introdução ás técnicas de animação em volumes", dedicado a alumnado de Ensino Secundario e impartido por Sérgio Nogueira; "Escolas Animadas", para alumnado de 1º a 3º ciclo de Ensino Básico, a cargo dos profesores Graça Gomes e Rodrigo Francisco. Pola súa parte, "Ação de Formação, Por dentro do filme. Como ler um filme em sala de aula", a cargo das profesoras Graça Lobo e Isa Catarina Mateus, contou coa presenza de arredor dunha vintena de asistentes, na súa maioría mulleres, profesoras de Ensino Básico e Secundario. As mesmas formadoras orientaron tamén un curso co o mesmo nome, destinado a educadores de infancia e a profesores do ensino básico e secundario, cunha duración de 25 horas, que contou coa presenza de 44 participantes.
Breves, pero intensas e estimulantes, resultaron as tres masterclass que fixeron parte desta edición: "Dialéctica entre a arquitectura e o cinema", "Memória das vítimas do Holocausto" e "Documentario interactivo", pronunciadas por Luis Duarte, Patricia Carvalho e Patricia Nogueira, respectivamente.

Filmes convidados
En sesión nocturna, no espazo Filmes convidados, os Encontros ofreceron a posibilidade de ver tres interesantes títulos: Rio Corgo, fascinante mestura entre documental e ficción a propósito da singular figura dun personaxe rural, de Maya Kosa e Sérgio Da Costa, Vigília, contundente retrato sobre a dúbida da vocación relixiosa, da autoría de Ana Mariz, e Entre cenas, agudo seguimento da rodaxe de Os Maias, filme de João Botelho, a cargo do veterano Rui Simões.  

V Conferencia Internacional
Como vén sendo habitual desde hai cinco anos, os Encontros Cinematográficos de Viana do Castelo, acollen no seu marco a celebración da Conferencia Internacional de Cinema. "Cinema e Escola" e "Cinema: Arte, Ciência e Cultura" foron os dous grandes apartados nos que se moveron as trinta e dúas comunicacións participantes -dezaseis en cada un-, procedentes na súa maioría de Brasil e Portugal. Tres comunicadores oriúndos do outra banda da ponte internacional, constituíron a excepción, se ben dous investigan actualmente no seo de universidades portuguesas.
A mesa redonda sobre Cinema e Educação, na que participaron unha boa parte dos palestrantes puxo o colofón a esta actividade, a parte máis erudita e académica dos Encontros.

Miguel Castelo

venres, 3 de xuño de 2016

"John From" en Filmadrid


En España el sintagma hace pensar en otras cosas, pero el auténtico “cine de barrio” es el de João Nicolau. No conozco a otro cineasta tan capaz como él de mostrar, con amor y humor a partes iguales, la vida en la ciudad y la inevitable tendencia a la fantasía propia de esas tardes calurosas de verano en las que nuestro cerebro se esfuerza en ignorar el asfalto casi derretido para soñar con paraísos exóticos. Y si hay una etapa que se presta a la ensoñación, esa es la adolescencia. No es cuestión de huir de la realidad, sino de elogiar el juego y la fábula como elemento esencial para la comprensión del mundo y la construcción de nuestra identidad. Se aprende llorando, pero también riendo. Frente a la explotación de lo despiadado y malsano y la crueldad imperante en otras regiones del planeta cine, Nicolau apuesta por el cariño. De ese cariño hacia sus criaturas nace una película como John From, concisa a más no poder y al mismo tiempo exuberante y jubilosa. Una fiesta con buena música y mejor compañía.

Martin Pawley. Texto para o catálogo do festival Filmadrid, que se celebra do 2 ao 11 de xuño.

mércores, 1 de xuño de 2016

En defensa do CGAI

[Texto en español, aquí]

Vemos con preocupación as noticias que periodicamente saltan á prensa sobre o precario estado do CGAI, a Filmoteca de Galicia. Desde hai anos vimos constatando nesta institución a redución de orzamentos, de programación, de traballadores e de servizos. Unha caída libre que moitos achacarán á incidencia da crise mais que ten coma causa principal a terrible insensibilidade dos seus responsables: dirección do CGAI, AGADIC, Consellaría de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria e Xunta de Galicia.

Malia que xa non son tempos de manifestos con esta nota demandamos un mellor trato cara ao centro, xa que o CGAI é un dos poucos faros culturais que alumean con intensidade en Galicia con contrastado prestixio estatal e internacional. Unha traxectoria encomiable de máis de 25 anos a prol da recuperación, conservación e divulgación do patrimonio cinematográfico.

Moito é o construído durante estes anos polo que sería de insensatos demolelo coa perda de diñeiro e recursos investidos. Demandamos que se poña fin a esta dinámica de destrución. Sostemos que é necesaria a reactivación do CGAI, máis sabemos que para iso ten que recuperar a asignación orzamentaria necesaria para manter o persoal e os servizos para os que foi deseñado.

O ermo cultural no que se converteu España e Galicia de seguro que propiciou casos semellantes ou máis graves, mais un mal nunca xustifica outro. Dende Acto de Primavera convidamos aos cinéfilos galegos e de todo o mundo a compartir esta nota ou a reflectir a súa desconformidade nos comentarios coma xesto de indignación e repulsa ante este estado de abandono. Tamén chamamos a apoiar a Filmoteca de Galicia da mellor maneira posible: acudindo a ela, reivindicando co seu uso cotián a súa absoluta necesidade para o noso país. Agardemos que este berro resoe nos ouvidos das autoridades pertinentes.

Acto de Primavera
Xurxo Chirro e Martin Pawley

* * * * *

En defensa del CGAI

Estamos preocupados por las noticias que saltan periódicamente a la prensa sobre el precario estado del CGAI, la Filmoteca de Galicia. Durante años hemos venido constatando como a esta institución se le recortaron presupuestos, programación, trabajadores y servicios. Una caída libre que muchos atribuirán al impacto de la crisis pero que tiene como causa principal la terrible insensibilidad de sus responsables: dirección del CGAI, AGADIC, Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria y Xunta de Galicia.

Aunque ya no es tiempo de manifiestos con esta nota demandamos un mejor trato hacia el centro, ya que el CGAI es uno de los pocos faros culturales que iluminan con intensidad en Galicia con amplio prestigio nacional e internacional. Una carrera digna de elogio de más de 25 años en favor de la recuperación, conservación y difusión del patrimonio cinematográfico.

Es mucho lo construido durante estos años por lo que sería de insensatos demolerlo con la pérdida del dinero y los recursos invertidos. Exigimos que se ponga fin a esta dinámica destructiva. Consideramos que es necesario reactivar el CGAI, pero sabemos que para eso se tiene que recuperar la asignación presupuestaria necesaria para mantener el personal y los servicios para los que fue diseñado.

El erial cultural en el que se han convertido Galicia y España seguro que ha propiciado casos similares o más graves, pero un mal nunca justifica otro. Desde Acto de Primavera queremos invitar a los cinéfilos de Galicia y de todo el mundo a compartir esta nota o reflejar su desacuerdo en los comentarios como un gesto de indignación y repulsa ante este estado de abandono. También llamamos a apoyar a la Filmoteca de Galicia de la mejor manera posible: acudiendo a ella, reivindicando con su uso diario su absoluta necesidad para nuestro país. Esperamos que este grito resuene en los oídos de las autoridades pertinentes.

Acto de Primavera
Xurxo Chirro y Martin Pawley