Xosé Cobas, o infindo nun instante

Despois dunha longa e vizosa traxectoria como ilustrador, boa parte dela asociada á obra literaria de Xabier P. DoCampo, Xosé Cobas (Logrosa, Negreira, 1953) atrévese cun libro en solitario, Soño dunha sombra, álbum de abraiante fermosura e coidada edición, a cargo de Kalandraka, que explora o paso e o peso do tempo. Logo do debut no Culturgal, o libro será presentado no Kiosko Afonso da Coruña o próximo 9 de decembro, terza feira, nun acto no que o autor estará acompañado por María Xosé Bravo, Miguelanxo Prado e Manuel Rivas.

Os últimos caracteres do volume, nas páxinas finais de créditos, dan conta dun período marcado por dous anos, 2013 e 2025. Foi tal o camiño necesario para pensar e producir o conxunto de imaxes que conforman o volume que vén de chegar ás librarías, un percorrido no que, por suposto, se cruzaron outros títulos, entre eles o memorábel O pintor cego, que iniciou conxuntamente con Xabier P. DoCampo e que, após a morte deste en 2018, tivo que rematar el só. Aquel foi un desafío grande, tanto artístico como emocional, para alguén que iniciara a súa colaboración co escritor chairego case trinta anos atrás, a partir de A nena de auga e o príncipe de lume. Formaron unha parella inusual, aberta á evolución continua das imaxes e dos textos, á súa transformación mutua, unhas influíndo nos outros e viceversa. Conversaban a diario e longamente, viaxaron xuntos e compartiron infinidade de experiencias e anécdotas, e foi desa materia común que xurdiron e medraron tantos libros que ocupan un sitio destacado na literatura infantil e xuvenil de noso, fitos como Bolboretas, O libro das viaxes imaxinarias ou A illa de todas as illas. 

Páxina do libro "Soño dunha sombra" (Kalandraka)

O camiño agora é diferente, ten que ser diferente. O punto de partida foi unha tardiña a finais da primavera ou inicios do verán na casa onde vive, en Cambre, a mesma que Dominga e Benito, “tataravós dos meus netos”, acordaran converter no seu fogar en 1953 e na que “continúa a súa descendencia até o día de hoxe”, tal e como se explica nas gardas do libro. É alí onde nos atende Xosé Cobas. “Unha das particularidades desta casa é que está moi ben orientada ao Sol, e entón nesa época e até ben entrado o outono os solpores crúzana enteira, entran a través da sala e chegan até un pequeno estudio que temos. Un día calquera subindo as escaleiras reparei nun efecto da luz e quedei uns minutos mirando. Foi aí que arrincou todo, esa imaxe empezou a roldar pola miña cabeza e púxenme a observar máis, a interesarme pola presenza da luz natural dentro da casa a distintas horas do día, despois tamén a luz artificial pola noite, e descubrín un mundo”. Mais esa relación coa luz (e coa súa ausencia) estaba intimamente ligada á súa vida. Á súa infancia en Negreira, nos anos 50 e primeiros 60, cando ao volver da academia xa con noite en inverno atravesaba espazos de escuridade absoluta “até pasar a igrexa, onde empezabas a intuír a luz daquelas lámpadas de 40 watts que non alumaban nada”, como un vagalume que mataba o medo, “e a medida que ías avanzando vías ao lonxe a casa e logo a porta da cociña, até que finalmente entrabas” (...)

Martin Pawley. Artigo publicado no Sermos Galiza que acompaña Nós Diario o sábado 6 de decembro de 2025. As persoas subscritoras poden ler o artigo completo nesta ligazón.