Teño unha memoria moi boa para lembrar aspectos e detalles moi precisos
arredor de certos acontecementos, mesmo algúns sen aparente importancia.
Por exemplo, gardo recordo claro de con que persoas e en que
circunstancias vin determinados filmes (e como poden imaxinar xa levo ás
costas moitos). O capital
Juventude em marcha vino en Xixón con Marta
Gómez, e logo outras dúas veces no CGAI na compaña de Susana e Paula,
que nunca me perdoará que lle recomendara
Funny games. Revisei
La hamaca paraguaya de Paz Encina con Xabier P. Docampo, uns meses despois de
saber dela no Indielisboa, o mesmo espazo onde me marabillei con
Profit motive and the whispering wind de John Gianvito xunto a Daniel, un
enxeñeiro lugués que coñecín á saída de
En la ciudad de Sylvia. Manu
Yáñez e máis eu ficamos fascinados por
Lunch break de Sharon Lockhart ao
mesmo tempo. Do meu admirado James Benning vin
Ruhr con Peter Taylor e
Ten skies con Oliver Laxe. Con el e co seu irmán Felipe
Yuki & Nina,
aínda que eles non gostaron nada deste filme balsámico, que fala de
curar feridas. A última de Mahamat Saleh-Haroun,
Un homme qui crie, en
Cannes a carón de Ilse Houghan e Luís Miñarro, poucas horas antes de se
converter nun produtor
con Palma de Ouro. Miñarro dirixiu
Blowhorn, que
vin en Xixón con Javier Rebollo e Lola F. Mayo, igual que
La pivellina.
Con Juan Zapater e Blanca Oria vin moreas de películas en Donostia, as
máis delas ben fracas, mais tamén houbo unha obra mestra:
Bamako de
Abderrahmane Sissako. Imma Merino e máis eu saímos moi contentos do
Kursaal despois da proxección de
La belle personne, que en xeral non
provocara grandes entusiasmos. Con
Fanny Brice cantei polo baixo o
Tonight de
West side story desde a primeira fila dunha das salas dos
Cines Príncipe. Compartín moitas sesións con José Luis Losa, aínda que
raras veces sentado con el, como si sucedeu no Teatro Principal
donostiarra nun pase matutino de
Batalla en el cielo. E con Ángel
Santos, habitual dos festivais de Xixón e Pamplona, e Gonzalo de Pedro,
Elena Oroz, Jaime Pena, José Manuel Sande…
Curiosamente non fun
nunca ao cinema coa miña nai, nin sequera de cativo, aínda que si
compartimos moitos filmes pola televisión. Recordo na miña mocidade un
ciclo Bette Davis os sábados pola tarde en TVE; aínda hoxe é a miña
actriz favorita, xunto a Lillian Gish. Os meus irmáns maiores xa
traballaban e desas horas na casa só quedabamos miña nai e máis eu.
Algúns títulos xa os coñecía, caso de
The little foxes; outros
descubrinos naquel momento e deixáronme marcado. Imposíbel esquecer o
elegante final dun melodrama contundente,
Dark victory.
Nesa
precoz cinefilia contei coa súa complicidade. Os sábados e os domingos
erguíame ás sete ou sete e media da mañá para ver películas en
televisión, cun catálogo moi variado no que collía tanto unha comedia
romántica a maior gloria de Ginger Rogers,
In person, coma unha
deliciosa alfaia de Tay Garnett,
Joy of living, e tamén obras
fundamentais desas que che cambian para sempre:
Vivir de Akira Kurosawa,
Contos de Tokyo de Yasujiro Ozu ou
Os amantes crucificados de Kenji
Mizoguchi. Algúns días contra o final dos filmes a miña nai aparecía
pola sala coa bandexa do almorzo, antes de baixar á compra. Non se podía
pedir máis!
O venres 6 de agosto de 2010
morreu a miña nai; a súa saúde, menos fráxil do que ela afirmaba, veuse
abaixo cunha rapidez sorprendente e deu paso a unha agonía de tres
semanas. Foron días complicados e nalgún momento cheguei a dubidar dos
recordos que me quedarían dela: pensei que os malos terían prioridade.
Decateime de que non sucedería iso esa mesma noite, ao volver á casa
despois de pasar a tarde no tanatorio, cando me viñeron á cabeza estas
imaxes en branco e negro, ou a miña primeira viaxe a Portugal, no
bacharelato, coa autorización que ela tivo que pedir na comisaría de
policía para permitir que un menor cruzase a fronteira (o feito de que
miña nai se puidera desenvolver soa pola cidade con plena autonomía
esmorecería aos poucos anos, tras os primeiros achaques). E o nacemento
dun dos meus sobriños, David; pola madrugada ela veume despertar para
que a acompañase ao Materno e alí botamos a noite enteira, de palique,
esperando por un neno que aínda tardaría outras dez horas en vir ao
mundo. É imprevisíbel a
memoria; non temos maneira de controlala. Mellor
así.
Martin Pawley
